Beste Truus,

Alvast een vervroegde verjaardag gewenst. Dat zal een bijzondere dag zijn, want je zou 100 geworden zijn. Wie had gedacht dat, zoveel jaar na de oorlog, een groep studenten van het conservatorium jou een brief zouden schrijven, met jou als voorbeelden gezicht uit de oorlog. Jong, moedig, vastberaden, volhardend. Jouw doel was heel helder, Kerlen moet uit de weg worden geruimd. Heb je vrede kunnen vinden met de gedachte dat deze actie waarschijnlijk jouw eigen dood zou betekenen, maar het leven van vele anderen zou sparen?

Ik probeer mij in te beelden hoe dat gevoeld moet hebben. Hoe zal dat gegaan zijn? Jij op de fiets naar de geheime locatie waar het verzet heeftafgesproken om de volgende verzetsactie voor te bereiden. Het was een regenachtige, winderige dag en je hield je sjaal goed vast. Over het bruggetje bij de Vecht net buiten de stad stopte je bij een boerderij waar achter in de stallen een soort schuilplek van opgestapelde hooibalen was gemaakt. De meesten waren er al en jij schoof aan in het gesprek en ving op dat er een plan werd gesmeed om Kerlen te liquideren. Je bleef verstijfd staan, met je jas en sjaal nog half om, toen daalde het besef in. Je hartslag ging omhoog, de adem stokte in je keel. Het sterke gevoel bekroop je steeds meer; deze is voor mij. Nog nooit had je iets zo zeker gevoeld en een bijzonder soort rust en kalmte nam je lichaam over. Je blik veranderde, de pupillen kleiner en de rug recht. “Ik bied me aan om deze liquidatie uitte voeren”, zei je toen. De stemmen stopten en de blikken wendden zich naar haar. Nog steeds met rechte rug keek je zelfverzekerd terug.

Je zal woedend geweest zijn, gevoed door de onmenselijkheid en wreedheid van Kerlen wat jou alleen nog maar vastberadener maakte. In dat ogenblik keek je dwars door het leven heen, overzag de keuze en besloot. Wat een bijzonder moment moet dat zijn geweest. Is dat dan de essentie van jouw leven geweest? De reden dat je hier op aarde bent? Het hoger doel vervuld door jouw leven als individu in te leveren in ruil voor het veilig stellen van die van anderen. In de oorlog is de kwaliteit van leven van het individu ineens totaalondergeschikt aan het belang van de groep. De term ‘leven’ is een leeg begrip geworden.

Dit doet me beseffen wat de term ‘leven’ voor ons op dit moment betekent en hoe vol, zacht, romig en goed deze is, zelfs op het moment van een pandemie.

Beste Truus, je hebt je leven gegeven voor anderen, maar je leeft voort in zij die jou nu leren kennen, al kenden, of hebben gekend. Jouw daad heeft niet alleen toen veel teweeg gebracht, het brengt ieder jaar weer veel teweeg bij een nieuwegeneratie studenten. Een aanzet tot nadenken, bewustwordingen dankbaarheid.

Dank voor jouw moed, Truus.
Wellicht spreken we elkaar nog eens als de moed mij in de schoenen zakt. Dan zal ik aan je denken.

Noah Stakenborg
Jazz & Pop jr1
HKU Utrechts Conservatorium